Odkryj historie Brodnicy

Historia Brodnicy

Historia grodu sięga średniowiecza. Początkowa osada została przeniesiona na teren obecnego miasta ze względu na najazd litewski. Najstarsza część miasta – Michałowo – leży na lewym brzegu Drwęcy. Już w XII wieku znajdowała się tam kasztelania książąt mazowieckich i kujawskich wraz z komorą celną. Prawa miejskie nadano przed 1298 rokiem. Na początku XIV wieku Michałowo stało się własnością Zakonu Krzyżackiego.

Przez stulecia Brodnica stanowiła ważny ośrodek handlowy, łączący Europę Zachodnią i Wschodnią, co wspierało jej ciągły rozwój, zarówno ekonomiczny, jak i kulturowy. Rozkwit nastąpił w XIV wieku, kiedy to poszerzono miasto, a mury ciągnęły się podwójną linią z piętnastoma basztami i fosą. Wtedy również zbudowano warowny zamek, kościół farny i ratusz. Od połowy XIX wieku mury miejskie poddawano stopniowej rozbiórce lub dobudowywano do nich nowe budynki.

Na herbie Brodnicy od XIV wieku widnieje otwarta dłoń – symbol praworządności, gościnności i życzliwości.

Ratusz

Ratusz w Brodnicy wybudowano pod koniec XIV wieku. Jego pozostałości znajdują się w północnej pierzei trójkątnego rynku i są otoczone zabudową mieszkalno-usługową. Pozostałe fragmenty dawnego ratusza to ośmioboczna wieża pokryta ośmiopołaciowym dachem namiotowym z dachówką. Na najwyższej kondygnacji wieży znajduje się tarcza zegarowa. Wewnątrz zawieszone są dwa dzwony: jeden z 1553, a drugi z 1554 roku. Prawdopodobnie ufundował je starosta brodnicki Rafał Działyński herbu Ogończyk. Poniżej wieży znajdują się fragmenty gotyckiego szczytu podzielonego lizenami i ozdobionego blendami. W latach 1598-1646 budynek ratusza był m. in. siedzibą zboru ewangelickiego. W roku 1631 podczas pożaru miasta uległ częściowemu spaleniu. Podobno później został w niewielkim stopniu wyremontowany i pełnił funkcje mieszkalne. Ratusz ostatecznie rozebrano w połowie XIX wieku. Jedyne, co zachowało się z dawnego budynku to widoczne dziś wieża i część szczytu.

Ruiny zamku z wieża zamkową

Murowany zamek powstał w pierwszej połowie XIV wieku i najprawdopodobniej już w 1337 roku był ukończony, na co wskazuje utworzenie w tym czasie krzyżackiej komturii w Brodnicy. Zbudowany został na planie kwadratu o bokach długości 45 metrów. W środku budowli znajdował się dziedziniec, a w narożach wysunięte poza linię murów wieżyczki. Zamek posiadał także wysoką na 50 metrów wieżę, a cały obiekt otoczony był fosą. Od strony przedzamcza do środka można było dotrzeć jedynie mostem zwodzonym. W 1415 roku fortyfikację przystosowano do walk z użyciem broni palnej. Po bitwie pod Grunwaldem zamek przeszedł w ręce wojsk polskich, jednak już wkrótce powrócił pod skrzydła zakonu, który władał tam do 1454 roku. Na początku XVII wieku okoliczne ziemie i zamek przeszły w ręce Anny Wazówny – siostry Zygmunta III Wazy.
Po pierwszym rozbiorze Polski Brodnica znalazła się pod panowaniem pruskim. Nakazano wówczas rozbiórkę budowli, z której ostała się jedynie wieża oraz fundamenty i piwnice. Podziemia odkryto w 1940 roku, a 13 lat później rozpoczęto pierwsze prace konserwatorskie. Od 1986 roku zamek jest własnością Muzeum Regionalnego w Brodnicy. Do zwiedzania udostępniono piwnice, w których mieszczą się wystawy stałe i czasowe, natomiast na wieży znajduje się punkt widokowy.

Brodnica to miejsce, które trzeba zobaczyć.
Przyjedź i przekonaj się sam, dlaczego tak bardzo je kochamy.

Skorzystaj z noclegu w hostelu!

Brama Chełmińska

Brama Chełmińska w Brodnicy stanowi element średniowiecznych obwarowań miejskich. Należy do najokazalszych i najlepiej zachowanych w Polsce bram z czasów krzyżackich. Powstała w latach 1310-1330, prawdopodobnie podczas budowy murów miejskich. Konstrukcja bramy leży na planie kwadratu. Posiada charakterystyczne schodkowe szczyty ze sterczynami, a także zakończone półkoliście otynkowane blendy okienne. Konstrukcję wzmacniają drewniane stropy i siodłowy dach kryty dachówką. Od strony północnej brama posiada fragment tzw. szyi bramnej oraz drewnianą rekonstrukcję dawnej brony bramnej.
W roku 1898 bramę poddano renowacji, dokonując rekonstrukcji szczytów budowli. Oprócz funkcji obronnych przez pewien okres w XIX wieku brama służyła jako więzienie miejskie, a w późniejszym czasie w jej przejeździe znajdowała się waga miejska. W latach 70. XX wieku bramę wraz z przylegającą do niej kamienicą adaptowano na siedzibę muzeum. Obecnie oprócz oddziału Muzeum w Brodnicy w bramie mieści się galeria sztuki współczesnej.

Kościół farny

Budowa brodnickiego kościoła rozpoczęła się w 1285 roku. Jak podają źródła, wcześniej w tym miejscu istniał kościół drewniany. Nowy kościół budowano przez kilkadziesiąt lat i oficjalnie ukończono w połowie XIV wieku, choć jego poszczególne elementy powstawały jeszcze do 1370 roku. W czasach średniowiecznych kościołem opiekowali się Krzyżacy, natomiast w latach 1554-1598 świątynią zarządzali luteranie. Budowla ma 56 metrów długości i 27 szerokości, posiada trzy nawy o jednakowej wysokości, prezbiterium oraz dwie kaplice. Wieża kościoła wznosi się na wysokość 50 metrów. W nawach bocznych znajdują się sklepienia krzyżowe, natomiast nad nawą główną i prezbiterium sklepienia gwiaździste z ozdobnymi rzeźbionymi zwornikami. Jedno z najcenniejszych dzieł w kościele farnym stanowi Grupa Ukrzyżowania umieszczona na belce tęczowej. Warto też zwrócić uwagę na zespół rzeźb 12 apostołów z drugiej połowy XIV wieku, kamienną chrzcielnicę z XVII wieku, a także ambonę z końca XVIII wieku. W czasie nabożeństw usłyszeć można organy piszczałkowe z 1875 roku.

Pałac Anny Wazowny

Wzniesiony przed rokiem 1564 dla starostów brodnickich . W latach 1605-1625 mieszkała tu księżna Anna Wazowna starościna brodnicka ,siostra króla polskiego Zygmunta III Wazy

Klasztor franciszkanów w Brodnicy

Franciszkanie do Brodnicy przybyli w 1752 r

Prace budowlane klasztoru ukończono w 1772 r W historii klasztoru nie brakowało dramatycznych momentów. Warto odwiedzić i zapoznać się z ta historią tego obiektu .

Będąc w Brodnicy, zajrzyj z nami na Pojezierze Brodnickie! Skontaktuj się, by zamówić wycieczkę w regionie!